તાજેતરના સમયમાં દરગાહ પર બેડી બાંધવાની પ્રથા ગુજરાત અને મુંબઈ સહિત અનેક શહેરોમાં ઝડપથી પ્રસરી રહી છે. ‘ઈચ્છા પૂર્ણ કરવાની માન્યતાઓ’ના આકર્ષક આવરણે છવાયેલું આ ચુંબકીય બંધન હવે માત્ર યુવતીઓ પૂરતું સંકુચિત ન રહી આખી હિંદુ પરિવૃતિ માટે ચિંતાજનક બની રહ્યું છે. ખાસ કરીને જ્યારે 40 વર્ષથી વધુ વયની સઘળી સ્ત્રીઓ પણ આ જાલમાં અજાણતા સાંકાયેલી જોવા મળે છે.
દરગાહ પર જઈને પગમાં કાળો દોરો બાંધવાનો રિવાજ હાલમાં ‘ઇચ્છા માંગવાની નવી રીત’ તરીકે પ્રચાર મેળવતો નજરે પડે છે. ધારો કે ઈચ્છા પૂરી થાય, ત્યારે ‘ખાદીમ’ દ્વારા તે દોરો કાપવામાં આવે છે – અને ત્યારે જ સ્ત્રીને ‘મુક્ત’ ઘોષિત કરવામાં આવે છે.
પણ અહીં સાવ ધ્યાન દયારૂપ છે – આ વિધિ માત્ર ધાર્મિક કૌતુક રહી નથી; તે એક એવી માનસિક વિશ્વાસશૃંખલા બની શકે છે, જે હિન્દુ સ્ત્રીઓને અંદરથી ‘મઝાર સંસ્કૃતિ’ તરફ અનુકૂળ બનાવે છે.
આ યુક્તિનો શુભારંભ કાલિયર શરીફ જેવા પ્રસિદ્ધ દરગાહથી થયો હોવાનો ઈતિહાસ જણાવે છે. ત્યારબાદ હવે લઘુ તથા વિશાળ દરગાહોમાં – “બેડી બાંધો અને જ્યારે ઈચ્છા પૂરી થાય ત્યારે કપાવો” – એવી વિચારધારાને વ્યાપક આવકારી લેવામાં આવે છે.
દરગાહોની બહાર આજે પણ હિન્દુ યુવતીઓનું પ્રવાહ જો ધ્યાન દોરી કરે તો સ્પષ્ટ લાગે છે કે – તેમની શ્રદ્ધા, પણ દ્વિધાનાર્ સમૃદ્ધિ માટે, એક સૂક્ષ્મ ધાર્મિક-સાંસ્કૃતિક સંચાલન હેઠળ આવરી લેવાઈ રહી છે.
જ્યોતિષ શાસ્ત્રે પણ પગમાં કાળો દોરો બાંધવાનું અશુભ માન્યું છે. પગનું વિસ્તાર – જ્યાં બિછિયા અથવા પાયલ ધારણ થાય છે તેનો સંબંધ મંગળ ગ્રહ અને દામ્પત્ય મનોબળ સાથે છે. કાળી વસ્તુ (ફાઇટરની કાલા રંગ) મંગળને ન ભાવે; તેથી પગમાં કાળો દોરો ધારણ કરવાથી લગ્નજીવન, સંતાન, માનસિક સંતુલન તથા સ્વાસ્થ્યમાં અનિચ્છનીય તકલીફો આવી શકે છે.
આધુનિક સમયમાં જ્યાં હિન્દુ સ્ત્રીઓ શિક્ષિત, ઉ જગૃત અને આત્મનિર્ભર બનવાની દિશામાં છે; ત્યાં આવું ‘ધર્મજન્ય બંધન’ તેની આત્મિક શક્તિનું અનારોહણ કરનારું બની શકે છે.
👉🏽 મદદરૂપ ઉપાય શું?
- શ્રદ્ધા રાખવી હોય તો પોતાના ઈષ્ટદેવને સ્મરો.
- દેવસ્થાન, મંદિરોમાં ભક્તિ કરવી.
- ગરીબોએ અન્નદાન કરવું, ગાયને રોટલી ખવડાવવી – આ બધું આપણી સામાજિક સંસ્કૃતિમાં આત્મિક ઉન્નતિ આપનારા પવિત્ર વ્યવહાર છે.
❗ શ્રદ્ધા ત્યાં સારી છે જ્યાં અંધતા નહીં – વિવેક ઉજાગર થાય.
❌ જ્યાં માનસિક ગુલામી શરૂ થાય – તે જગ્યા ધાર્મિક નથી, ખોટી સંસ્કૃતિનું આક્રમી આયોજન છે.
હિન્દુ બહેનોને સંદેશ –
“તમારી શ્રદ્ધા તમારા સંસ્કાર છે – તેને કોઈ અજાણી પ્રથા હેઠળ હાથકડીઓમાં ન ફેરવો.”
સાવચેત રહો, સતર્ક રહો અને સમાજને જાગૃત રાખો – કારણ કે સંસ્કૃતિ ઘૂસણખોરી અક્સર શ્રદ્ધાના નામે પડદો તાણીને આવે છે!હિન્દુ યુવતીઓનાં ‘બેડી બંધન’ પ્રત્યે વધતાં ઝોકમાં સેંકડો પ્રશ્નો – ધાર્મિક અવગણના કે સૂક્ષ્મ સાંસ્કૃતિક આક્રમણ?
તાજેતરના સમયમાં દરગાહ પર બેડી બાંધવાની પ્રથા ગુજરાત અને મુંબઈ સહિત અનેક શહેરોમાં ઝડપથી પ્રસરી રહી છે. ‘ઈચ્છા પૂર્ણ કરવાની માન્યતાઓ’ના આકર્ષક આવરણે છવાયેલું આ ચુંબકીય બંધન હવે માત્ર યુવતીઓ પૂરતું સંકુચિત ન રહી આખી હિંદુ પરિવૃતિ માટે ચિંતાજનક બની રહ્યું છે. ખાસ કરીને જ્યારે 40 વર્ષથી વધુ વયની સઘળી સ્ત્રીઓ પણ આ જાલમાં inadvertently સાંકાયેલી જોવા મળે છે.
દરગાહ પર જઈને પગમાં કાળો દોરો બાંધવાનો રિવાજ હાલમાં ‘ઇચ્છા માંગવાની નવી રીત’ તરીકે પ્રચાર મેળવતો નજરે પડે છે. ધારો કે ઈચ્છા પૂરી થાય, ત્યારે ‘ખાદીમ’ દ્વારા તે દોરો કાપવામાં આવે છે – અને ત્યારે જ સ્ત્રીને ‘મુક્ત’ ઘોષિત કરવામાં આવે છે.
પણ અહીં સાવ ધ્યાન દયારૂપ છે – આ વિધિ માત્ર ધાર્મિક કૌતુક રહી નથી; તે એક એવી માનસિક વિશ્વાસશૃંખલા બની શકે છે, જે હિન્દુ સ્ત્રીઓને અંદરથી ‘મઝાર સંસ્કૃતિ’ તરફ અનુકૂળ બનાવે છે.
આ યુક્તિનો શુભારંભ કાલિયર શરીફ જેવા પ્રસિદ્ધ દરગાહથી થયો હોવાનો ઈતિહાસ જણાવે છે. ત્યારબાદ હવે લઘુ તથા વિશાળ દરગાહોમાં – “બેડી બાંધો અને જ્યારે ઈચ્છા પૂરી થાય ત્યારે કપાવો” – એવી વિચારધારાને વ્યાપક આવકારી લેવામાં આવે છે.
દરગાહોની બહાર આજે પણ હિન્દુ યુવતીઓનું પ્રવાહ જો_override કરે તો સ્પષ્ટ લાગે છે કે – તેમની શ્રદ્ધા, પણ દ્વિધાનાર્ી સમૃદ્ધિ માટે, એક સૂક્ષ્મ ધાર્મિક-સાંસ્કૃતિક સંચાલન હેઠળ આવરી લેવાઈ રહી છે.
જ્યોતિષ શાસ્ત્રે પણ પગમાં કાળો દોરો બાંધવાનું અશુભ માન્યું છે. પગનું વિસ્તાર – જ્યાં બિછિયા અથવા પાયલ ધારણ થાય છે તેનો સંબંધ મંગળ ગ્રહ અને દામ્પત્ય મનોબળ સાથે છે. કાળી વસ્તુ (ફાઇટરની סימ્બોલિક રંગ) મંગળને ન ભાવે; તેથી પગમાં કાળો દોરો ધારણ કરવાથી લગ્નજીવન, સંતાન, માનસિક સંતુલન તથા સ્વાસ્થ્યમાં અનિચ્છનીય તકલીફો આવી શકે છે.
આધુનિક સમયમાં જ્યાં હિન્દુ સ્ત્રીઓ શિક્ષિત, ઉ જગૃત અને આત્મનિર્ભર બનવાની દિશામાં છે; ત્યાં આવું ‘ધર્મજન્ય બંધન’ તેની આત્મિક શક્તિનું અનારોહણ કરનારું બની શકે છે.
👉🏽 મદદરૂપ ઉપાય શું?
- શ્રદ્ધા રાખવી હોય તો પોતાના ઈષ્ટદેવને સ્મરો.
- દેવસ્થાન, મંદિરોમાં ભક્તિ કરવી.
- ગરીબોએ અન્નદાન કરવું, ગાયને રોટલી ખવડાવવી – આ બધું આપણી સામાજિક સંસ્કૃતિમાં આત્મિક ઉન્નતિ આપનારા પવિત્ર વ્યવહાર છે.
❗ શ્રદ્ધા ત્યાં સારી છે જ્યાં અંધતા નહીં – વિવેક ઉજાગર થાય.
❌ જ્યાં માનસિક ગુલામી શરૂ થાય – તે જગ્યા ધાર્મિક નથી, ખોટી સંસ્કૃતિનું આક્રમી આયોજન છે.
હિન્દુ બહેનોને સંદેશ –
“તમારી શ્રદ્ધા તમારા સંસ્કાર છે – તેને કોઈ અજાણી પ્રથા હેઠળ હાથકડીઓમાં ન ફેરવો.”
સાવચેત રહો, સતર્ક રહો અને સમાજને જાગૃત રાખો – કારણ કે સંસ્કૃતિ ઘૂસણખોરી અક્સર શ્રદ્ધાના નામે પડદો તાણીને આવે છે!
STORY BY: NIRAJ DESAI
