ભારતની લોકશાહી આજે વધુ એક વિવાદમાં ઘેરાઈ છે – કારણ છે કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધી દ્વારા ચૂંટણી પંચ પર મુકવામાં આવેલા ‘મતચોરી’ના ગંભીર આરોપો. રાહુલ ગાંધીના દાવાનો દાવો માત્ર રાજકીય નિવેદન નથી, પરંતુ સંપૂર્ણ ચૂંટણી પ્રણાળી પર પ્રશ્નચિહ્ન ઉભું કરે છે.
રાહુલ ગાંધીનું કહેવું છે કે તેઓ પાસે એવા મજબૂત પુરાવા છે જે આ રાજકીય-પ્રશાસકીય મંત્રના પર્દાફાશ માટે પૂરતા છે. તેમનું કહેવું છે કે:
“મધ્યપ્રદેશથી લઈને લોકસભા અને પછીની વિધાનસભા ચૂંટણી સુધી, અમને શંકા હતી કે મતદારોમાં બનાવટી ઉમેરણ થયું છે. અમે છ મહિના સુધી તપાસ કરી છે. હવે જે હાથમાં છે તે એટમ બોમ્બ છે.”
તેવા નિવેદનોએ રાજકીય માહોલમાં ગરમાહટ લાવી દીધી છે.
ચૂંટણી પંચે તરત જ જવાબ આપતા કહ્યુ:
“ચૂંટણી પંચ દરરોજ આવી વિવેકહીન ટિપ્પણીઓનો સામનો કરે છે. આવી ધમકીઓની વચ્ચે પણ તમામ અધિકારીઓ નિષ્પક્ષ અને પારદર્શક રીતે કામ કરતા રહે છે. આવા બિનઆધારિત દાવાઓથી પ્રભાવિત થવાનું નહીં.”
પંચે પોતાના અધિકારીઓની કામગીરીમાં વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો અને રાજકીય હિતમાં ચૂંટણી વ્યવસ્થાને ખોટી રીતે લક્ષ્ય બનાવવાની દોરી પર ચિંતા વ્યક્ત કરી.
આ સમગ્ર વિવાદ એ મુદ્દે વધુ ગંભીર છે કે મતદાનની સમગ્ર વ્યવસ્થાને જો નેતાઓ જાહેરમાં “ચોરી” સાથે જોડે, તો જનતામાં વિશ્વાસ કેવી રીતે જળવાઈ શકે? એક તરફ, લોકશાહીમાં દર મતદાતા માટે મતદાન પ્રક્રિયા પર વિશ્વાસ અનિવાર્ય છે, અને બીજી તરફ, મોટાભાગના દાવાઓનું પુરાવા વિના જાહેર કરવું પણ શંકા ઊભી કરે છે. જો આવા ગંભીર આક્ષેપો પુરાવા વગર મંચ પરથી જાહેર થશે, તો તે સમગ્ર ચૂંટણી પ્રક્રિયાની નૈતિકતાને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે અને લોકોમાં અસ્થિરતા અને અવિશ્વાસ ફેલાઈ શકે છે.
કોંગ્રેસ પક્ષ તરફથી પુરાવા જાહેર થાય છે કે નહીં એ જોવાનું રહેશે. જો તેઓ ખરેખર ‘અણુ બોમ્બ’ જેવા પુરાવા જાહેર કરે છે, તો તે ચૂંટણી પંચ અને કેન્દ્ર સરકાર સામે મોટો પડઘમ ઊભો કરી શકે છે. બીજી તરફ, જો આવા દાવાઓ માત્ર રાજકીય દાવપેચ સાબિત થાય, તો તે પક્ષની વિશ્વસનીયતાને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. જાહેર પુરાવાની અસર માત્ર રાજકીય નહીં, પણ દેશની લોકશાહી વ્યવસ્થાની નૈતિકતાને પણ સ્પર્શે છે. દરેક પાયાવિહોણા આરોપની સાવચેતીપૂર્વક તપાસ થવી જરૂરી છે.
વિશ્વની સૌથી મોટી લોકશાહીમાં ચૂંટણી વ્યવસ્થાની નિષ્પક્ષતા સૌથી મોટો આધારસ્તંભ છે. રાહુલ ગાંધીના આ દાવા અને ચૂંટણી પંચના વળતા પ્રતિસાદ વચ્ચે એક વાત સ્પષ્ટ છે – લોકોના મનમાં વિશ્વાસ જાળવી રાખવો એ તમામ રાજકીય પક્ષો અને સરકારી સંસ્થાઓની સંયુક્ત જવાબદારી છે. જો આ વિશ્વાસ તૂટશે, તો માત્ર એક પક્ષ નહીં, આખું તંત્ર સંકટમાં મૂકાઈ શકે છે.
STORY BY: NIRAJ DESAI
VIDEO SHOWS: HIGHLIGHTS OF BURIRAM UNITED BEATING SHANGHAI PORT 2-0 IN THE AFC CHAMPIONS LEAGUE…
Nov 4 (Reuters) - Strategy Inc: * STRATEGY: MAY OFFER, SELL SHARES OF VARIABLE RATE…
(Reuters) -Shares of iHeartMedia hit their highest in more than two years on Tuesday after…
Los Angeles (dpa) - Researchers at the Mayo Clinic in the United States say they…
By Akash Sriram (Reuters) -Uber missed operating profit expectations on Tuesday and issued a downbeat…
By Lawrence White LONDON (Reuters) -Starling Group has signed a 10-year agreement to upgrade core…